Carl Linnaeus

Ik was altijd al geïnteresseerd in plantjes en bloemetjes. Als kind al. Vooral als het zomaar in het wild groeit vind ik het op zijn mooist. Margrietjes, velden vol paardenbloemen, de lupines die hier straks in Zweden weer in de bermen groeien..
Een aantal jaar geleden kwam daar ook de interesse voor Carl Linnaeus bij, ook wel Carl von Linné genaamd nadat hij in 1761 tot de adelstand was verheven.
Carolus Linnaeus was een Zweedse botanicus, arts, zoöloog en geoloog die leefde van 1707 tot 1778 en die over de hele wereld beroemd is geworden met zijn werk.

Zijn meest invloedrijkste werken zijn Systema Naturæ waarvan de eerste editie in 1735 gepubliceerd werd tijdens zijn verblijf in Nederland. Om even in Jip en Janneketaal te spreken, hij heeft het huidige indelingssysteem van de natuur bedacht zoals wij dat op de dag van vandaag nog steeds gebruiken. Hij verdeelde de natuur hierbij in drie soorten, namelijk de mineralen, het plantenrijk en het dierenrijk en die laatste verdeelde hij weer onder in 6 klassen: 1. viervoeters (waaronder de mens), 2. vogels, 3. amfibieën (reptielen en amfibieën), 4. vissen (inclusief walvissen), 5. insecten (geleedpotigen) en als laatste 6. wormen (alle overige ongewervelden).

Ook is hij bekend van Species Plantarum, waarvan de 1e druk (1753) in 1905 door het Internationaal Botanisch Congres van Wenen is gekozen als het beginpunt van de botanische nomenclatuur, de formele naamgeving van de planten zoals we dat nu nog kennen. Om de ruim 5900 soorten planten in de Species plantarum snel te kunnen vinden, gebruikte Linnaeus’ een kunstmatige rangschikking, gebaseerd op de aantallen meeldraden en stempels in de bloemen. Het aantal meeldraden bepaalt de klasse, het aantal stempels de orde. Deze indeling in klasse en orde heeft dus enkel een praktische betekenis en geen wetenschappelijke. Linnaeus wist dit zelf ook en daarom deelde hij de hem bekende soorten eerst in naar geslacht en bepaalde pas daarna per geslacht in welke klasse en orde dit te plaatsen. Dus aan de hand van Linnaeus zijn bevindingen kunnen we op de dag van vandaag nog steeds planten opzoeken bij naam.

In het voorjaar van 1750 vestigde de in Småland geboren Linnaeus zich in Uppsala waar hij ging werken als rector aan de universiteit van Uppsala. Hij gaf er les waarbij een aantal van zijn studenten reisden naar alle uithoeken van de aarde om botanische vondsten te verzamelen. Ook de lezingen die hij gaf waren populair en deze werden vaak gehouden in de botanische tuin, vandaag de dag Linnéträdgården genoemd en nog steeds te bezoeken in Uppsala.
Hier staat ook het voormalig woonhuis waar Linnaeus in die tijd met zijn vrouw en zeven kinderen woonde. Nu is het te bezichtigen als museum.
Nog populairder dan zijn lezingen waren trouwens de botanische excursies die hij elke zaterdag tijdens de zomer leidde. Hierbij onderzocht hij samen met zijn studenten de flora en fauna die er bestond rond Uppsala.
In 1758 kocht Linnaues Hammarby, een gehucht zo’n 15km ten zuidoosten van Uppsala. Dit werd ingericht als zijn zomerverblijf om de zo ongezonde lucht van de stad te kunnen ontvluchten. Veel van zijn natuurexcursies die hij organiseerde om zijn studenten de liefde voor de natuur en de flora en fauna bij te brengen gingen te voet vanaf Uppsala naar Hammarby en vandaag de dag kun je deze 8 wandelingen nog steeds afleggen onder de naam Linnéstigarna om zo in de voetsporen van Linnaeus te treden. Je snapt natuurlijk wel dat dit hoog op mijn to-do-lijstje staat..

Gisteren was ik zelf de hele dag in Uppsala te vinden voor het Carl von Linnés trädgårdsfest. Er werd namelijk gevierd met muziek, markt, eten, klederdracht en familie activiteiten dat het alweer 312 jaar geleden is dat Linnaeus geboren werd.
Het was mooi weer (21 graden met zon), dus een prima dag om er op uit te gaan.
Ik begon mijn dag bij Biotopia, het biologisch muziek in Uppsala waar ik al veel informatie verzamelde over de wandelingen van Linnaeus.
Daarna ging ik per voet verder naar Linnéträdgården, de plek waar zijn verjaardagsfeestje zou plaats vinden. Het was er gezellig druk. Er was live muziek op het terras, een hoop kraampjes en ook dans in 18-eeuwse kleding.
Alleen was gisteren niet alleen het verjaardagsfeestje van Linnaeus, 18 mei is het ook “Fascination of Plants Day”, dat wordt georganiseerd door plantenwetenschappers wereldwijd. En dus waren er ook een aantal studenten van de afdeling Linnaeus centrum voor plantenbiologie van de SLU (Sveriges lantbruksuniversitet) aanwezig met een grote stand waar je verschillende proeven kon doen en meer kon leren over planten. Zo leerde ik over het plantmicrobioom om planten weerbaarder te maken tegen ziekten en plagen, heb ik DNA van een aardbei onderzocht, meer geleerd over het opnemen van water in de cellen van planten en over de immuniteit en de evolutie van planten. Best interessant allemaal..

Ook heb ik het museum bezocht, het voormalig woonhuis van Linnaues, ontzettend veel mooie plantjes gezien, bloemetjes gefotografeerd en mezelf een mooi boek cadeau gedaan en een nieuwe waterfles vol met veldbloemen. Ik heb tuinkers mee naar huis gekregen en ook een speldje nadat ik alle proeven van de plantdag had doorlopen en ik heb bergen aan nieuwe informatie en foldertjes over Carl Linnaues. Volgende missie: het te voet afleggen van zijn veldtocht van Uppsala naar Linnés Hammarby via Danmark.